Gelijkspanningsnet


Waarom een gelijkspanningsnet?

We nemen ons eigen woonhuis als voorbeeld. Inventariseer dan maar eens hoeveel apparatuur er eigenlijk op een lage gelijkspanning werkt, en hoeveel er echt 230 V wisselspanning nodig heeft.

De volgende apparaten werken op een lage DC-spanning:

  • Oplader(s) voor de telefoon (5 V)
  • Opladers voor de laptop (13 V)
  • Netadapter voor het modem (12 V)
  • De computervoeding (12 V en 5 V)
  • De Ledlamp (12 V)
  • De stereotoren of multimediaset met componenten (12 V)
  • De TFT televisie en/of monitor (12 V)
  • De accuboormachine (12 V, 14 V en nog meer varianten)

De volgende apparaten hebben echt 230 V wisselspanning nodig:

  • De wasmachine
  • De vaatwasmachine
  • De koelkast
  • De cv-ketel (deels)
  • De magnetron
  • De koffiemachine
  • De krachtige klopboorhamer machine
  • De stofzuiger

De voordelen van gelijkspanning

We zien dat een groot deel van onze apparaten best op gelijkspanning kunnen werken. Nu laden we onze telefoon op door eerst met een adapter of omvormer de 230V wisselspanning om te zetten naar bijvoorbeeld +5V gelijkspanning. Iedere omzetting leidt tot verliezen. De adapter wordt warm, en dat is het verlies. Indien men deze telefoon met energie van zonnepanelen oplaad hebben we zelfs dubbele verliezen. Zonnepanelen leveren gelijkspanning, dit wordt dan door de netomvormer omgezet in wisselspanning van 230 V. Dit wordt vervolgens weer naar 5V DC getransformeerd. Maar zult u zeggen, deze verliezen zijn slechts een paar procent. Mijn adapter heeft een rendement van 80% en mijn dure netovormer voor de zonnepanelen zelfs een rendement van 96%! Het laatste klopt alleen maar indien het volle vermogen van de netomvormer omgezet wordt. Bij minder zoninstraling of bewolkt weer, kan het rendement van de netomvormer halveren. In het algemeen zijn dit de voordelen van DC:

  • Efficiënter transport van elektriciteit: Geen conversie betekend minimale verliezen.
  • Gedecentraliseerde stroomproductie is mogelijk, door bijvoorbeeld zonnepanelen die ook gelijkstroom leveren.
  • Minder componenten nodig omdat er geen AC-DC-omzetters meer nodig zijn.
  • Langere levensduur van elektrische apparaten. Omdat er geen AC-DC omzetters nodig zijn. De voeding van een apparaat heeft een beperkte levensduur en wordt warm, wat energieverlies betekend.
  • Gebruiksgemak voor de gebruiker: Geen gedoe meer met allerlei opladers. 1 gelijkspanningsstekker volstaat.

De nadelen van gelijkspanning

  • Er is nog geen standaard of wereldnorm voor DC.
  • Er ontstaat een vlamboog als men een stekker uit het stopcontact trekt. Wil men dit voorkomen dan dient men een schakeling met vermogenselektronica toe te passen. Er is dus een extra handeling nodig. Vergelijk het met het veilig verwijderen van een USB-stick uit een PC.
  • Wisselstroom is zo goed ingeburgerd dat gelijkstroom moeilijk terrein wint. Componenten voor wisselstroom worden zo massaal geproduceerd dat ze prettig goedkoop zijn. Wereldwijd is AC 240V dé standaard.
  • Er zijn weinig elektriciëns met kennis van DC-netten.
Volgende pagina: Sitemap